Yazan : Şadi Evren ŞEKER

Siber güvenlik, çağımızda çok daha önemli bir rol oynamakta. İnsanların duyguları ve inanışları üzerinden bir savaş veriliyor. En son Süriye rejimi ve Esad yanlıları tarafından Outbrain isimli siteye yapılan saldırı bunun en güzel örneği. Sadece birkaç dakikalığına da olsa, CNN, Time veya Washington Post’un sitelerine girenlere bir mesaj okutmaya çalışmak, bu siteye bağlananlara ve bu sitelerin sahiplerine bir mesaj vermeyi hedefliyor.

Merak edenler için de hızlıca bahsedeyim. Outbrain isimli siteye herkes üye olarak yazılarını bırakabiliyor. Bu yazılar, aralarında dünyanın en ünlü yayın kuruluşları da olan çok sayıdaki yayın kuruluşuna açılıyor ve satılıyor. Siz de dünya çapında yazılarınızı satmış oluyorsunuz. İşte bu alt yapıyı kullanan çok sayıdaki web sitesi, outbrain’e yapılan saldırıdan etkilenmiş oldu.

Aynı zamanlarda benzer bir saldırı da Pakistan yanlısı olduğu sanılan bir hacker tarafından MTNL (Mahanagar Telephone Nigam Ltd) isimli Mumbai telekom firmasına yapıldı. Saldırıda telekom firmasının sansürcü yaklaşımını protesto eden  mesajlar bırakıldı.

Diğer bir saldırı yine çok yakın zaman aralığında, pakistanlı bir hacker grubu tarafından BSNL  (Bharat Sanchar Nigam Limited) isimli Hindistan hükümetinin sitesine yapıldı. Saldırıda, siteye girenlerin bilgisayarına tehdit oluşturabilecek yabancı yazılımlar yükleniyordu.

Hindistanlı bir hacker grubu buna cevap olarak Pakistan ordusunun web sitesine saldırdı (saldırıda 72 web sitesinin kullanılamaz hale geldiği biliniyor).

Son bir hafta içerisinde meydana gelen, ve aslında hiçbiri yeni olmayan ve her gün bir yenisi tekrarlanan bütün bu saldırılar tek bir hedefe yönelik. Hedef, düşman olarak görülenleri rahatsız etmek, kullanıcılarına mesaj vermek ve kendi taraftarlarına bir başarı mesajı vermek. Kısaca her tarafa bir mesaj vermek belki bir iki cümlelik bir mesajı okutmak.

Bu mesaj verme operasyonunun çok benzeri zaten sosyal medya üzerinden hergün yasal yollarla yapılıyorken, ne okuduğumuza bu dönemde çok daha fazla dikkat etmemiz gerekiyor. Özellikle siber güvenlik konusundaki önemli saldırılardan birisi de sosyal mühendislik saldırılarıdır.

Yazan : Şadi Evren ŞEKER

Staj ve Staj Defteri Yaz aylarının sonuna yaklaşır ve yeni dönem başlarken mühendislik öğrencilerinin çoğunun dertlerinden birisi de staj defteri hazırlamak ve yapılan stajın gözden geçirilmesidir. Bu yazıda, staj değerlendirmesi ve staj defterlerinde dikkat edilmesi gereken hususları anlatmaya çalışacağım.

Ne yazık ki hayatınızın en önemli aşaması sadece bir iki ayda geçip gidiyor. Hayatınızın hiçbir aşamasında size hiçbirşey bilmediğiniz halde, bir şirkette gelip çalışma imkanı tanınmayacaktır. Aslında hiçkimseye tanınmaz bu hak.

Genelde her şirketin bir mahremiyeti vardır ve çoğu kapısından bile giremeyeceğiniz şirkete stajyer olarak girmek oldukça güzel bir fırsattır. Kısacası sizi kabul eden firma sizden hiçbirşey beklemez. Hiç bir firma, hiçbir projesini stajyerlere yaptırmak üzere almaz, böyle bir risk altına girmez. Sorumluluğu olmayan, çok fazla şey bilmeniz gerekmeyen staj çalışmanızın iki temel amacı vardır.

1. Tanımak

2. Tanınmak

Stajın amaçlarından birisi, mezuniyet sonrasında çalışacağınız ortamlar hakkında fikir sahibi olmanızdır. Mesela büyük ve kurumsal, herkesin iş tanımının yapıldığı, herkesin yedeğinin olduğu bir firmada mı çalışmak iyidir? Küçük ama çalışanlarına daha çok sorumluluk yüklenen bir firmada mı çalışmak daha iyidir? İkisinin de avantaj / dezavantajları vardır hatta kişiden kişiye göre bile değişir. Mezuniyetinize bir iki yıl gibi kısa bir süre varken bunu yaşıyarak görmeniz için staj size bir imkan sağlar. Mümkünse her yaz ayını staj yaparak geçirin. Yaptığınız en kötü staj bile hiçbirşey yapmamaktan iyidir. Her girdiğiniz ortam, her tanıştığınız kişi sizin hayatınızı etkileyecek kararlar vermenizde kullanacağınız en önemli bilgi kaynaklarıdır. Stajın ikinci amacı da tanınmaktır.

Gerçekten de staj yaptığı yerlerden daha sonra iş teklifi alan azımsanmayacak kadar çok kişi vardır. Sonuçta firmalar, iş ilanı verip yeni tanıdıkları birisini istihdam etmek yerine bir iki ay bile olsa tanıdıkları birisini tercih ederler.

Evet CV ve eğitim ve ünvanlar elbetteki işe alımda önemlidir ama CV’de yazmayan, bir kişinin ekip içerisinde nasıl çalışacağı, oturup kalkması konuşması ve hatta psikolojik bozukluklarının olup olmadığı bile bir sürprizdir. Bunun yerine bir iki ay beraber yemek yediği sohbet ettiği birisini almak çoğu yöneticinin daha az risk aldığı bir tercihtir.

Çoğu staj yapan kişiden duyarsınız, “X yerinde staj yapıyorum, sadece fotokopi çekiyorum, sadece kahve yapıyorum, hiçbir işe yaramadı staj vs. “ Buna benzer sözler aslında kişinin beceriksizliğinin, asosyalliğinin birer ifadesidir.

En basitinden, sizin 10 yıl, 20 yıl sonra geleceğiniz yerlere gelmiş kişilerle beraber aynı ortamda vakit geçiriyorsunuz. Bu insanlardan birisini ikisini çevirip sohbet etmemeniz, hayat hikayelerini dinlememiş olmanız, neler çektiklerini, nasıl problemleri olduğunu merak etmiyor olmanız sizin kaybınızdır. Çünkü çok büyük ihtimalle benzeri pekçok şey sizin veya arkadaşlarınızın da başına gelecektir.

Her Türk mühendis adayı gibi, muhtemelen siz de günü gününe doldurulması gereken staj defterinizi son güne bırakmış, dönem açılmadan hemen önce de yazacak şey bulma sıkıntısı yaşıyorsunuzdur. Akla ilk gelen ile başlayalım.

Öncelikle staj defterlerinde kesinlikle daha önceden yazılmış hazır bilgileri kullanmayın. Hele sağda solda dolaşan daha önceki staj defterlerinden kopyalama yapmaya kesinlikle gitmeyin. Yaşanan meşhur bir olay vardır. Hocalardan birisi o dönem staj defterlerini kotnrol etmek ve not vermekle görevlendirilir. Okuma sırasında oldukça güzel hazırlanmış bir staj defterinin bir iki satırını okuduktan sonra hızla sayfaları çevirmeye başlar ve şaşkınlık içerisinde yıllar önce kendisinin hazırladığı defterin aynısının, bir öğrenci tarafından kendisine teslim edildiğini görür.

Unutmayın, henüz 2-3 yıllık bir öğrenci olarak, onlarca yıldır bu işlerle uğraşan hocaları kandırmak hiç kolay olmadığı gibi, kandırmayı başarsanız bile sonunda aldattığınız aslına keninizsiniz.

Peki staj veya staj defteri bu kadar önemli mi? Sadece geçmek için hazırlamak yeterli olmaz mı? Diye soranlara da şöyle cevap vereyim.

Sizin yaptığınız herşey, zaman çizgisinde bir iz bırakır. Girdiğiniz her sınav, söylediğiniz her söz, okuduğunuz her satır belki on yıl sonra hatırlamayacağınız çoktan unutulmuş ve önemsiz birer ayrıntı olacaktır.

Evet kimse size üniversitenin birinci sınıfındaki bilgisayar dersinin ikinci vizesinden kaç aldığınızı sormayacak. Anack unutmayın ki hepimiz bu çoktan unuttuğumuz ufak ayrıntıların sonucuyuz. Çoğumuz ilk okuldaki ilk sınavımızdan kaç aldığımızı hatırlamayız bile ama aslında bugün bizim diğer insanlardan bir farkımız varsa (iyi veya kötü anlamda) o günlerden başlayan bir fark olduğunu unutmamak gerekir.

Stajın temel iki amacı olduğundan bahsetmiştim.Staj defteri de aynen bu amaçlar üzerine kuruludur. Bir firmayı ne kadar tanıdığınızı, ne öğrendiğinizi samimi bir şekilde yazın. Hatta yazdığınız bu staj defterini internetten yayınlayın. Emin olun çok iyi hazırlanmış, yerinde ve olumlu eleştiriler içeren, dışarıdan bir göz olarak bir firmayı gözlemlemiş birisinin yorumları herkes için faydalıdır ve kendiniz dışında çok kişiye faydanız olur. İkinci amacınız olan tanınmak için de staj defteri oldukça önemlidir. Sonuçta staj defterinizi, staj yaptığınız kurumda onaylatacaksınız. Aslında o kuruma sizin verdiğiniz bir sınav kağıdı hükmündedir bu defter. Firmadaki bir çalışana, neler yaptığınızı, firmaya neler kattığınızı veya katabileceğinizi gösteren bir belgedir. Bu açıdan çok iyi hazırlanmış bir staj defteri, oldukça başarısız bir staj döneminden sonra bile etkisini hep saklı tutar.

Kısacası staj defterlerinin önemli özelliklerinden birisi, defteri yazarken herşeyi yeniden yaşamanız ve gözden geçirmeniz, eleştirel açıdan ele almanız açısından önemlidir. Ayrıca staj yaptığınız firmayı her zaman için bu staj defteri ile etkileme imkanınız vardır.